Takvimler, 1961 yılını gösteriyordu…
Yani;
Bugünden tam 56 yıl önceydi…
Ülke, 1960 İhtilali’nden yeni çıkmıştı…
Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’dı…
Türkiye, Cumhuriyet’in ilanından tam 38 yıl sonra…
Stop lambasından motoruna kadar…
A’dan Z’ye her şeyi ile yerli ilk otomobilini yapmaya karar verdi…
Üstelik…
Adı da, “Devrim” olacaktı…
***
İlk prototip için, Devlet Baba’nın ayırdığı para 1 milyon 400 bin liraydı…
Memleket ihtilalden çıkmış; o sırada 1 Dolar 9 Lira 14 kuruş…
Paramız adeta “pul” iken bu işe kalkışıyoruz…
Gayerit bi’kenara bırakın; cesarete bakar mısınız?
Türk Mühendis ve işçisi tam 129 günde gıcır gıcır iki adet “Devrim” yapıyor… Gelgelelim, Cumhurbaşkanını Anıtkabir’e taşıyan “Devrim”e benzin koymayı unutuyorlar… Paşa'dan özür dileyerek 1 numaralı “Devrim”e geçmesi rica ediliyor… Cemal Paşa otobilden inerken, “Batı kafasıyla otomobil yaptınız ama doğu kafasıyla benzin koymayı unuttunuz” diyor… Ve üretim “stop” ediyor…
***
Ne var ki, kimseler bilmez…
“Devrim” macerasından yıllar yıllar önce…
Büyük sanayici Vehbi Koç…
Taaa, 1940’lı yıllarda ilk yerli otomibili yapmayı kafaya koymuş, “Ford Motor Company”nin Türkiye temsilcisi olmuştu…
Vehbi Bey’in otomobil kısmı müdürleri Bernar Nahum ve Kenan İnal, 1954’ten beri Ford’un müdürleriyle görüşüyor ancak bir türlü sonuca ulaşamıyorlardı… Oysa Vehbi Koç, Türkiye’nin kendi yaptığı otomobiline Türk insanını bindirmenin zamanı geldiğine inanıyordu… Ve, o inanç doğrultusunda düşündüğünü yaptı… RahmetliBaşbakan Adnan Menderes, Henry Ford 2’ye bir mektup yazdı, Koç’a verip Amerika’ya yolladı… O günlerde kimseler Türkiye’nin otomobil üreteciğine inanmıyordu… Böylece, 1966’da seri üretime geçen ilk yerli otomobil“Anadol”, Ford işbirliğinin sonucu olarak üretilmeye başlandı… Ve, 26 bin 800 liradan satışa çıkarıldı… O sırada,1 Dolar 7 Lira 51 Kuruştu… Böylece ilk “Anadol”un fiyatı yaklaşık 36.000 Dolar’a geliyordu… “Anadol”piyasaya çıktığında tezvirat’ın bini bir paraydı… Gövdesi fiberglas olduğu için “Anadol”un kasasını keçilerin yediği bile söylenmeye başlamıştı… Buna karşın “Anadol”, 1984 yılına kadar yaklaşık 100 bine yakın sattı… Öyle beğenildi ki, o tarihlerde “Anadol” ithal etmek için 11 şirket Londra’daki fuara başvurdu…
***
O “Anadol” ki, bugün hala Türkiye yıllarında…
1966 model ilk “Anadol”u bugün servet verseniz, alamazsınız…
***
Gelelim, bugünlere...
Tarih; 20 Ocak 2011…
Altı yıl öncesi…
TÜSİAD’ın 41’inci Genel Kurulu’ndayız…
O sırada Recep Tayip Erdoğan, henüz Başbakan…
Ve, Türkiye’nin yerli otomobil üretmesini dile getiriyor ve diyor ki:
“Bir babayiğit arıyorum…”
***
Göstergeler, bir otomobildeki parçaların minimum yüzde 85’inin Türkiye’de üretilebileceğini işaret ediyordu… Geriye “babayiğit” veya “babayiğitler”i bulmak kalıyordu… Amerika’yı yeniden keşfetlmeye gerek yoktu…
***
Aslında…
İlk babayiğiti Erdoğan, gözüne kestirmişti…
Bir yemekte teklifi Koç Ailesi’ne seslendirdi:
“Sayın Koç’a dedim ki, soyadın gibi bir marka ile kendi otomobilimizi üretelim ve dünyaya sunalım… Hepsi montajı yapılanlar olmasın... İşte babalar burada… Biraraya mı gelirsiniz kendiniz mi yaparsınız ama yapalım artık…”
***
Ama, arkası gelmedi…
Ancak, Cumhurbaşkanı Erdoğan kararlıydı yerli otomobil için…
Peşini bırakmadı, “babayiğit” aradığını bir kez daha seslendirdi…
***
…Ve; o gün geldi çattı…
Erdoğan, Türkiye'nin Otomobili Ortak Girişim Grubu'nda yer alan beş babayiğit şirketi; Anadolu Grubu, BMC, Kıraça Holding, Turkcell ve Zorlu Holding olarak açıkladı… İmzaları atılan yerli otomobilin en geç 2019 yılında prototipi tamamlanacak, 2021 yılında da ticari pazarlaması başlayacak… Cumhurbaşkanı, bununla da kalmadı; imza atanları heyecanlandırdı:
“Bedelini ödemek şartıyla ilk yerli otomobilin taliplisi benim…”
***
Bir yerli otomobil hikayesi okudunuz…
Ama, benim dile getirmek istediğim ayrıntı biraz farklı…
Dikkat ettiniz mi?
İhtilal sonrası “Devrim”i bir kenara bırakırsanız eğer…
İlk yerli otomobil için iki Başbakan büyük emek veriyor, Türkiye’yi iştahlandırıyor…
Biri; taaa 1950’lerde Koç’u teşvik eden Merhum Başbakan Adnan Menderes…
Diğeri, yedi yıldır “yerli otomobil” rüyasının peşini bırakmayan bugünün Cumhurbaşkanı Erdoğan…
Atalarımız güzel söylemiş…
“Bir işe başlamak, bitirmenin yarısıdır…”
Sonsöz: “Yerli malı yurdun malı, herkes O’nu kullanmalı…”
Sayfa başına git