86. Ayrılık

1923: Mustafa Kemal Atatürk’ün açılışını yaptığı 1. İktisat Kongresi’yle İzmir’de fuarcılığın temelleri atıldı.

1927: İktisat Kongresi isim değiştirerek, Mithatpaşa Sanat Enstitüsü’nde 9 Eylül Sergisi adıyla yerli ve yabancı ziyaretçileri ağırladı.

1936: Büyük İzmir yangınıyla yok olan Kültürpark, Behçet Uz’un büyük uğraşları sonucu milli bir toplantı alanına dönüştürüldü ve İzmir Fuarı’yla açılışı yapıldı.

1937: Gençlerin havacılığa olan ilgisini artırmak amacıyla Kültürpark’a yapılan Paraşüt Kulesi açıldı.

1942: 2. Dünya Savaşı nedeniyle sığınakların ve karartma gecelerinin zamanıydı. Bu karanlık dönemlerde fuarın yokluğunu hissettirmemek adına Kültürpark eğlenceleri düzenlendi.

1947: İzmir Fuarı Uluslararası Fuarcılık Endüstrisi Birliği (UFI)’ne üye oldu.

1956: İzmir Fuarı Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes tarafından açıldı.

1964: 33. İzmir Fuarı’nda minyatür tren ilk kez Kültürpark içerisinde dolaşmaya başladı.

1967: Sanat Güneşi Zeki Müren Fuar kapsamında, Manolya Bahçesi’nde sahne aldı.

1971: Dönemin yeni ürünlerinin sergilendiği İzmir Fuarı’nda, binlerce ziyaretçi ilk kez yürüyen merdivenle tanıştı.

1973: ABD, İEF’ye Ay’dan taş getirdi. Soğuk savaşın iki büyük cephesi; ABD ve SSCB Pavyonları’nda uzay savaşları yaşandı.

1980: İhtilal nedeniyle İEF etkinliklerine bir gün ara verildi. İEF ziyaret saatleri   sıkıyönetim saatine göre yeniden düzenlendi.

1989: İlk sayısal loto çekilişi 58. İzmir Fuarı’nda yapıldı.

1990: İzmir’i fuarlar kenti konumuna getirmek amacıyla İZFAŞ kuruldu.

1992: İEF’nin ilk onur konuğu ülkesi Fransa oldu.

2005: İEF’nin ilk onur konuğu ili Mardin oldu.

2011: İEF’nin ilk partner ülkesi Avusturya oldu.

2016-: İzmir Enternasyonal Fuarı'nın ana teması "inovasyon" olarak belirlendi. Bu temayla birlikte İEF yeni bir boyut kazandı. Ve 86.sı düzenlenen bu yılki fuarın onur konuğu ülkesi Rusya ili ise Muğla’ydı.

Yukarıda yer alan sıralı bilgiler; herkesin kendinden bir şeyler bulabildiği tam 86 yıllık tarihi olan İzmir Enternasyonal Fuarı’nın serüvenini anlatıyor. Her yıl biraz daha fazla “nerede o eski fuarlar” hissiyle açılan fuarın bu yılki serüveni de oldukça ses getirdi. Protokol krizi ile başlayan, organizasyona ev sahipliği yapan CHP’li belediyenin nasıl “beceriksiz” olduğunu anlata anlata bitiremeyen CHP’li milletvekillerinin sözleri halen kulaklarda çınlıyor! Bakanların, devlet başkanlarının katıldığı, organizasyondaki sorunu çözmek,  “ev sahipliğinin” getireceği nezaketli tavrı takınmak yerine “kırmızı plakalı araçlardan” girip fuar yetkililerini “hedefe koyan” sözleri ardı ardına sıralayan milletvekillerimizle birlikte 87.sinin yolunu gözleyeceğiz.

Yapacak da pek fazla bir şey yok!

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’ndan tabiri caizze “kelle” isteyenler şimdilik bekleyecek.  Zaten bu konuda geniş çaplı değerlendirmeyi de kendisi yapmış, “vekiller de bizim arkadaşımız” demişti.

Her şeye rağmen aynı anda on binlerce insanı ağırlamak kolay değil. İZFAŞ yetkilileri de büyük bir özveriyle çalışarak 10 günlük stresli süreci atlattı. Domatesimizdeki vetoyu bile henüz kaldırmayan Rusya’nın onur konuğu olduğu bu fuarda Rusya Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Georgiy Kalamanov’un da sözlerinden anlıyoruz ki iki ülke arasındaki ticari anlaşma miktarı milyar dolarları aşmış.

Bu arada fuarın açılışına saatler kala İzmir Büyükşehir Belediyesi bir şok bilgi ile karşılaşmıştı. Peki neydi o?

Belediyenin uzun süredir üzerinden çalıştığı yeni Kültürpark Projesi’ne Kültür ve Turizm Bakanlığı Koruma Kurulu Genel Müdürlüğü tarafından düşülen şerh!

Bunun anlamı şuydu: “Burası SİT alanı ve korunacak yer. Siz yapacağınız projenin etkisini, tepkisini iyi ölçün. Bunun için de koruma planı yapın ve onu gönderin”

Mesaj açık ve netti; yeni Kültürpark Projesi en az bir yıl daha uzayacak!

Uzun süredir yeni düzenlemeye karşı çıkan TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası gelişme üzerine açıklama yaptı. Ve şöyle dedi: “Meslek Odaları ve sivil toplum örgütleri ile olumlu bir diyalog kurmak yerine ciddi bütçeler sarf ederek projenin reklamını yapmayı, ilçe belediye başkanları ve diğer siyasi figürlerle tanıtım ve ikna çabalarına girmeyi tercih etmiştir.  Ancak sonuçta Bakanlık’ın görüşü ile proje kadük kalmış, kentin zamanı ve kaynakları boşa harcanmıştır. Tüm bu süreçte, kaybedilen zaman ve kaynaklardan sonra Büyükşehir Belediyesi’nin meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları ile birlikte, gerçekten demokratik ve katılımcı süreçlerle yol almanın ne kadar gerekli olduğunu öğrendiğini umut ediyoruz”

Açıklamada dikkat çeken bir ifade daha var. O da, “Belediye’nin yönetim anlayışının yanı sıra bu en açık süreçte bile yanlış kararlar alınmasına neden olan danışman ve bürokrat kadrolarını tekrar değerlendirmesini bekliyoruz”…

Yani TMMOB bünyesindeki Mimarlar Odası, aynı çatı altında faaliyet gösterdiği Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi’nin, Harita Mühendisleri Odası Başkanı Mustafa Kubilay Yıldırım’ın, Şehir Plancıları Odası Başkanı Özlem Şenyol Kocaer’in, daha birçok oda yöneticisi ve yetkilisinin Büyükşehir ile ilçe belediyelerinde çalıştığını unutuyordu! 

Başta Kocaoğlu ve ekibi odadan gelen, “En önemlisi de İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin hem Kültürpark’ın hem de İzmir’in geleceğini, yandaş sermaye grupları, medya patronları, ve İstanbullu müteahhitlerle değil İzmirlilerle konuşmasını istiyoruz” açıklamaları sonrasında ne yapacağını da açıkladı.

Pes etmek yok, çalışmaya devam!

Başkan yeni açıklamasında son hamlesini de anlattı. Ve şöyle dedi: “Kültürpark'ta yeşil dokuyu arttırmak için kilit parke, beton gibi malzemeler, geçmişte otopark için yapılmış cepler kaldırılacak. Peyzaj çalışması yapılacak. Tartan pistin yenilenmesi gibi işler var. İnşai faaliyetlerin dışında bu iyileştirmeleri yapmak üzere koruma kuruluna başvuruda bulunacağız. Çevreye yönelik bu işler için izin verilirse yapacağız.  Bitki örtüsünü arttıracağız. İzin verilmemesi gibi bir durumda ise koruma amaçlı imar planı sürecinin tamamlanmasını bekleyeceğiz”…

Kısaca durum şöyle özetlenebilir. İzmir uzun süredir tanıtım, organizasyon ve sunumlarla değişime hazırlandı. Enternasyonal fuar sonrası beklenti var. Hiçbir şeyin olmaması zafiyet olacağından kurulun onayından geçerken zorlanılmayacağı düşünülen ufak çaplı değişiklikler yapılacak.

Peki bir ağacın bile mesele yapıldığı, kuşların sayıldığı, otların düşünüldüğü bir ortamda tüm gözler bu projenin üzerindeyken koruma kurulu bu talebe izin verir mi? Kurula içeriden ya da dışarıdan müdahale gelir mi?

Bunları ise zaman gösterecek!

Gerçek olan şu ki 86. İzmir Enternasyonal Fuarı’na resmi olmayan rakamlara göre bu yıl 1,5 milyona yakın ziyaretçi geldi. Ve ticari faaliyetin miktarı ise 1 milyar TL’yi aştı. Türkiye ekonomik sorunlarla boğuşup işsizlik rakamları her geçen gün tartışılırken “ekonomi ve ticari” ağırlıklı tarihi fuar kendi üzerine düşeni yine yaptı.

İzmir’i temsil edenlere düşen ise suni tartışmalar ve protokol krizleri çıkarmadan fuarın daha nice 86 yıl daha büyüyerek yaşamasını sağlamaktır.  Belki o zaman 86 yıldır kenti sırtında taşıyan bu ruha biraz daha saygı gösterilmiş olurlar.