Çocuk askerler

Geçen hafta sizlere Somali’de, Irak’ta 1990 da doğan çocukların şimdi 27 yaşında olduğunu ve hayatlarında savaştan başka bir şey görmediğini yazmıştım. Somali ve Irakta petrol ve başka zenginliklerin olduğunu, bu zenginlikler nedeniyle ülkelerinde savaş ve kaosun bitmediğini, açlık, kıtlık çekmemelerinin gerektiğini eklemiştim ki basında Somali’de yeni bir kıtlığın baş gösterdiği yer aldı. İnsanlığımdan utanıyorum demiştim.

Derken, büyük oğlumun bana sipariş ettiği ve ona vermeden okuduğum son kitap Afrika’daki çocuk askerleri anlatan bir kitap olunca, yine içim burkuldu, sizlerle bu hafta da bu insanlık ayıbını paylaşmak istedim.

Kitap Kongo’daki durumu paylaşıyor ama birçok Afrika ülkesi için geçerli, alışılmış bir öykü. Kongo yıllarca Belçika sömürgesiymiş. Altın ve pırlanta açısından zengin bir ülke ancak bu altın ve pırlantalardan faydalananlar yerel halk değil, Belçikalılarmış. Yerel halk ya köle olarak avlanıp ülkelere satılıyormuş ya da ağır vergiler altında çöküyorlarmış. Yani Belçika!nın bugünkü zenginliğinin nedeni… Sonunda dayanamayıp isyan etmişler halk olarak ve 1960 da bağımsızlıklarını almışlar. Ama maalesef gelen liderler de hep kendi çıkarlarını kovalamış, onlar varsıllaşmış, saraylarda yaşamış, hep suiistimal etmiş ve halk yine yoksul kalmış. İç savaş, kaos hep devam etmiş hala da devam ediyormuş.

İşte bu ortam içerisinde, bir gün okul bahçesinde oynayan bir grup çocuk eli silahlı bir grup tarafından kaçırılıyor. Saatlerce yürüyorlar ve sonra duruyorlar. En küçüğü 5 yaşında, en büyüğü 12. Beş yaşındakinin gözleri bağlanıyor, eline bir otomatik silah veriliyor ve ateş ettiriliyor. Çocuk gözlerinin bağı açılınca görüyor ki 12 yaşındaki çocuklardan birine ateş etmiş, vurmuş ve öldürmüş. Komşusu çocuk kanlar içinde yerde yatıyor!

Silahlı adamlar bu çocuğa artık köyüne dönemeyeceğini, arkadaş katili olduğunu, onun tek ailesinin onlar olduğunu anlatmış. Uzun öykünün kısası, bu beş yaşındaki yürekli çocuk sonunda kaçmayı ve köyüne dönmeyi başarıyor ama fiziken ve ruhen hasarlı. Babası Kongo’da insan hakları savunucusu bir avukatmış, çocuğun neler yaşadığını tahmin edebildiğinden çocuğa ilk söylediği “Orada yaşadığın hiçbir şeyi kimseye anlatma, bana bile” olmuş. Çocuk uzun süre yaşadıklarını sır gibi saklamış ama daha sonra babası ile paylaşmış.

Kitabı yazan çocuk şimdi genç bir yetişkin, Kanada’ya 16 yaşında siyasi sığınmacı olarak annesi ve bir ablası ile kaçabilmiş. Diğer ablası ve babası ise kayıp, yani ölü… Toronto üniversitesinde “Afrika İlimleri” programını bitirmiş ve şimdi dünyayı dolaşarak herkesin bir şekilde fark yaratabileceği ve çaba göstermesi gerekliliğini anlatmaya çalışan bir konuşmacı…

Bu çocuğun, genç adamın adı Michel Chikwanine. Kitabı Jessica Dee Humpreys ile birlikte yazmış, herkesin anlayabileceği bir dille.  Jessica uluslararası insani, askeri ve çocuk yazarı. Bu tür kitapları yazma gereksinmesi olmayan bir dünyada yaşamayı umduğunu söylüyor.

Ben de bunları yazarak sizlere hem dünyanın bilmediğimiz köşe bucaklarında olanları getirmeye çalışıyorum, sizlere dünyayı farklı açılardan da tanıtmaya çabalıyorum, hem de bu acılarla yoğrulmuş genç adam Michel gibi bizlerin de bir yerlerde, bir şekilde, bir fark yaratabileceğine inanıyorum ve Jessica gibi bunları yazmamın gerekmediği bir dünya hayaliyle yaşıyorum, yazıyorum…