Sahte şeffaflık

Yeryüzünün önemli dertlerinin başında Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) geliyor. Bu organizmalar hayatımıza şu ya da bu şekilde etki etmeye çalışıyor.  Bunlardan kaçınmak isteyenlerin yeni derdi de “Sahte Şeffaflık” ..,

Sahte şeffaflık önemli bir sıkıntı… Hayatın her alanında karşılaşıyoruz, sahte şeffaflıkla ne anlıyoruz.

Bir zamanlar Slow Food Türkiye ekibi olarak “Etiket Hafiyeliği” yaptık. Marketlerdeki etiketlerin üzerinde GDO’lu ürün avına çıkmıştık. Bu durum dünyada hızla yayılıyor. Gıda ürünlerinin etiketlerinde hangi bilgilerin yer alacağı konusundaki tartışmalar, glüten, GDO ve hormonların zararları hakkında yazılıp çizilenler ilginç sonuçlar doğuruyor.  Herkes hafiye olmuş durumda.

İngiltere’de GDO'suz, glütensiz ve organik etiketli “üstün kalite” su reklamlarını BBC’de okumuş ve çok gülmüştük … Bu duruma “sahte şeffaflık” deniyor. Etiketlere tüketicinin kolay edinemeyeceği bilgiler eklemek, yanıltıcı bilgilerle, gereksiz bir özellik için daha fazla para ödemeye yöneltmeyi amaçlıyor bu sahte şeffaflık.

1970’lere kadar tüketiciler gıdaların besin içeriği neredeyse hiçbir şey bilmiyordu. Kalori ve besin değeri etiketi kullanıma girdikten sonra tüketici bilinci de gelişmeye başladı…

Pek beğenmeyiz ama ABD tüketici haklarında gerçekten öncüdür. Şimdiki ABD’ye bakmayın. 1990'da çıkarılan bir yasa ile ABD'de gıda paketlerine içerdiği besinler konusunda bilgilerin konması zorunluluğu getirildi.

Mesela şimdi Türkiye’de Organik Gıda konusunda devletin verdiği etiketi taşımayan gıdaya “organik” gıda diyemiyoruz. Ama ABD de durum gevşemiş durumda. Phidelphia dışında ABD'de “organik” iddiası taşıyan etiketlerde devlet kontrolü kalmadı. Ama “Doğal” için aynı şey geçerli değil. Ya da et açısından “otla beslenmiş” özelliği için bir standart gerekmezken, “hormonsuz” etiketini kullanmak için özel sertifikasyon gerekiyor.

Slow Food’un gerçek gıdaya ulaşmak için getirdiği öneri net… Madem ki etiketler, gıdaların geçtiği üretim sürecine dair tüketicilerin daha fazla bilgi edinme talebinden ve daha fazla özellik için daha fazla para ödeme isteğinden kaynaklanıyor, öyleyse üretici ile tüketici platformlarda buluşmalı. Burada hem üretici ile iletişim halindeki tüketiciyi hem de tüketicinin de haklarını göz eden üreticiyi tanımlayan bir terim var, bunun adı “Türetici”… Türetici bilinci geliştiğinde gıda alanında sahte şeffaflığa da gerek kalmayacak.

Sahte şeffaflıkla mücadele için en önemli davranış türeticililk…

***

Hazır GDO’dan söz etmişken Gıda Hattı’ndan gelen kötü habere de dikkat çekelim.

Virüslere karşı dayanıklı manyok bitkisi üretmek için GDO teknolojisi kullanan araştırmacılar ciddi bir olumsuz sonuçla karşı karşıya kaldı.

Sonuç bir Frankeştayn olayı… Virüslerden kurtulmak amacıyla kontrollü laboratuvar şartlarında yürütülen çalışmalar, daha dirençli virüslerin oluşmasına yol açtı.

Araştırmacılar, uygulanan teknolojinin virüsler üzerindeki seçilim baskısını artırarak daha hızlı evrimleşmelerine yol açtığını, bunun yanında virüslere evrimleşmeleri için gerekli yolu da sağladığını, bu şekilde araştırılan uygulamaya dirençli mutant virüslerin ortaya çıktığını belirtti.

Bu GDO’lu ürünlerde bir şey yok diyen politikacılar ne düşünüyor acaba şimdi… Laboratuardaki GDO çalışmalarını çok tehlikeli bulan ve “deney yapacağız derken dünyanın sonunu getirebilirsiniz” diyen bilim insanlarını daha yakından takip edeceğiz artık.