Dünya’da ortaya çıkan yeni durumun Trump dilindeki ifadesi şudur; Benden sonrası tufan!.. Adam, benim adım “bela” diyen bir sığır çobanı gibi... Dokunduğu her yerde, elde kalan son insani değerlerin de yok olduğunu, akıl ve vicdan sahibi herkes görüyor. Trump kapitalizmin en çirkin yüzü olmayı kısa sürede başardı.
ABD Başkanı, bütün küstahlığı ve pervasızlığıyla önüne gelene diklenebiliyor ve “önce biz” diyebiliyorsa; bu tutumu, kapitalist sistemin tükenişinin karinesi olarak da anlamlandırabiliriz.
Yeryüzü ölçeğinde yaşanan paradigma çökmesi endişe vericiydi; Trump’la bu endişe ikiye katlandı.
Giderek güçlenen kanaate göre; Trump ABD’yi bir monarşi gibi yönetiyor. Suudi ailesini AB’den daha değerli buluyor. Tek adam yönetimlerini seviyor.
New York Times köşe yazarı Thomas Friedman; “Biz ABD değil, artık bir B.A.E, yani yeni bir Birleşik Amerikan Emirlikleri’yiz.” diye yazıyor. (Nilgün Cerrahoğlu-Cumhuriyet)
Merkel diyor ki; “ABD ve Britanya’ya artık güvenemeyiz. Başkalarına bağımlı olduğumuz günler geride kaldı. Avrupa kaderini eline almalı.”
Belli ki Britanya‘yı kendinden görmeyen Kıta Avrupası, kendi yoluna gitmeye hazırlanıyor. Muhtemelen Almanya-Fransa öncülüğünde…
Brexit, Kıta Avrupası’nda Dünya savaşlarından sonra çok sorulan bir sorunun cevabını verdi; Britanya, Avrupa değil, ABD’dir.
O bildiğimiz Batı artık yok; Kıta Avrupası ve ABD-Britanya ittifakıyla yeniden yapılanan iki kutuplu Batı var.
Suudi ailesiyle yaptığı 110 milyar dolarlık silah satış anlaşmasını kılıç dansı yaparak kutlayan Trump, Avrupa seyahatinde, NATO ve G7 toplantılarında, Kıta Avrupası ile köprüleri attı.
Trump’ın yaptığı bu seçimin elbet de uluslararası sistemi derinden etkileyen sonuçları olacak. Yeni jeopolitik konumlanmalar, bütün dengeleri değiştirebilecek dip dalgalarına yol açacak.
ABD’nin izlediği Dünya politikasının tutarlılığı, inandırıcılığı ve sürekliliği, uluslararası sistemde de artık çok tartışmalı bir konuma geldi.
Trump’a ne battı? Galiba yeni Dünya düzeni battı…
Dünya sistemi kapitalizmin küreselleşme sürecinin ve bilişim devriminin yol açtığı değişim, kapitalizmin geleneksel yapısını çok zorladı. Dolayısıyla bu geleneksel yapıya dayalı servetleri kontrol eden kapitalistler de alan ve güç kaybetmeye başladı.
Yeryüzü, kapitalizmin yeni bir iç hesaplaşmasıyla karşı karşıya; Son büyük hesaplaşma, tam iki Dünya savaşına sahne olmuştu. Ve biliyoruz ki bu defa hesaplaşmanın çapı daha büyük olacak.
Şimdiki halde, korumacı politikalara yönelen ABD’nin yerini, küresel politikaları savunan Çin alacak gibi… Ortak hedef; “Yasa üzerinde yükselen bir Dünya düzenine destek vermek…”
Öte yanda, İran-Suudi Arabistan-Katar üçgeninde, Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti sonrasında ortaya çıkan gelişmeler, iki farklı risk alanı yaratıyor; Sünni-Şii çatışması asıl büyük risk alanı… Petrol kuyuları üstünde yaşayan Araplar arası nüfuz kapışması ise ikinci büyük risk alanı…
Türkiye, yüzyıl sonra, yeniden bu risk alanlarına bulaşmış durumda. Bu da Türkiye’nin aldığı büyük risk… İhvan ve Rabia ile işimiz var…
Trump’ın Ortadoğu ziyaretiyle başlayan süreç, ilk aşamada, Katar’ın ekonomik ve diplomatik tecridini getirdi; ikinci aşama için gözler İran’a ve Türkiye’ye çevrilmiş durumda…
Ve bir telaş, uzun zamandır Meclis’te bekleyen tezkere geçti; Türkiye Katar’da asker bulunduracak. Zamanlama manidar.
Nihayetinde, eski Dünya ile yeni Dünya arasında ortaya çıkan gerilim hattında, Dünya’ya kimin ne kadar hükmedeceğine dair büyük bir kapışmanın ayak sesleri kulakları tırmalamaya başladı.
Türkiye’nin Kıta Avrupası ile ilişkilerine göstereceği özen önemli. Bunun aynı zamanda tarihsel bir zorunluluk olduğunu düşünüyorum.
Lakin Erdoğan, nasıl bir hesabın içine girdiyse, doğulu kimliğini öne çıkarırken, kimden medet umacağını bilemez durumda, yalpalayıp duruyor.
Ve AB’de bir ilk yaşanıyor; Türkiye’ye 2007’den bu yana ödenen 2.19 milyar euro mali yardımı denetleme kararı aldı.
Türkiye’yi çok zor günler bekliyor.
Sayfa başına git