Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- Pamuk üretiminin önemli merkezlerinden biri olan Söke Ovası’nda sezonun ilk pamuğu yine Doğanbey Mahallesi üreticileri tarafından hasat edildi. Yaklaşık 3 dönüm olan pamuk tarlasından sulu tarım kapsamında yetiştirilen ilk üründen 1,5 ton hasat yapıldı ve sembolik fiyatla satın alındı.
Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri ile İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak süreçle ilgili Egedesonsöz’e değerlendirmelerde bulundu.
BURUK GEÇTİ
Başkan Tanyeri, pamuk hasadı ile ilgili açıklamalarda bulunarak, “Her sene olduğu gibi bu sene de pamuğu erken hasatta sembolik fiyata verdik. Eylül’ün 15’inde asıl hasadımız başlıyor. Bu sene sembolik hasadımız girdi maliyetleri dolayısıyla buruk geçti” dedi.
MALİYETLERİ KARŞILAMIYOR
Pamuğun kilosunun 19-20 TL civarında satıldığını kaydeden Tanyeri, “13-14 TL’lerden satılan pamukta fiyatlar 19-20 TL oldu. Ancak bizim mazot maliyetimiz 20 TL’nin üzerinde ve dolayısıyla karşılamıyor. Girdi maliyetlerimize göre en az 30 TL olması lazım... Önümüzdeki yıl pamuğun ekimini sürdürebilmemiz için 30 TL’ye yükselmeli. 20 lira maliyeti olan pamuğu 20 TL’ye satarsam önümüzdeki sene nasıl ekeceğim?” İfadelerini kullandı.
MAZOT FİYATLARI BELİMİZİ BÜKTÜ
Dış piyasada pamuk fiyatlarının pahalı olduğunu Türkiye’de ise düşük olduğunu aktaran Tanyeri, “En sıkıntı çektiğimiz konu girdi ve mazot maliyetleri. 37 TL’den mazot alıyoruz. Belimizi büken mazot fiyatları… Üretim yapıyoruz. Seyahate çıkmıyoruz. Vatanımız için üretiyoruz. Bizim mazotumuz ayrılsın ve özel tüketim vergisi alınmasın diyoruz. Destekleri artırmalılar. Dünya piyasasında pamuk 58 TL’ye geliyor ancak Türkiye’de Ticaret Borsası’nda 45-46 TL. Bunu bir türlü anlayamadık” şeklinde konuştu.
SÜRDÜRÜLEBİLİR OLMAKTAN ÇIKTI
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak, ise pamuk sektörünün küçüldüğünü kaydederek şunları kaydetti:
“Pamuk hasadının eylül sonu ekim ayı başlarında başlayacağını ve yaşadığımız sürecinde en riskli dönem olduğunu söyleyebiliriz. Şu anda pamuklar görüntü itibari ile gelişimleri normal, eylül sonuna kadar koza verimliliği açısından da daha net görebileceğimiz bir süreci yaşayacağız. Bu yıl küresel iklim değişikliklerinin etkileri ve bununla beraber mevsimlerdeki kaymalar nedeniyle tüm tarımsal ürünlere negatif yansıması olabileceğini tahmin etmekteyiz. Sonuçta bizler bunu buğdayda, domateste, kirazda, kayısıda gördük ve maalesef kalite kaybı söz konusu oldu ve olacak.
Pamuğun bugünkü durumu çok iç açıcı değil. Dünya fiyatlarına göre mukayese edildiğinde Türk pamuğu hak ettiği yerin çok altında. Bunu sadece sanayi üretiminde hammadde olarak kullananların bir avantajı olarak göremeyiz çünkü eğer olsaydı seçimden önceki fiyatlarla 2,10 usd/kg olan yerli pamuk fiyatı 1,65-1,70 usd/kg gibi fiyatlarda olamazdı. Sadece seçimlerden sonra bile 0,40 usd/kg gibi fiyat kaybı görülmektedir. Buna rağmen akaryakıt, işçilik, makine-teçhizat bakım onarım maliyetleri ve benzeri diğer girdi maliyetleri de yüzde 100’e yakın artmıştır. Pamuğa sadece buradan bakıldığında bile sürdürülebilir olmaktan çıktığını söylemek yanlış olmaz.
REKABET ŞANSIMIZ ZORA SOKULDU
Pandemi sonrası yaşanan anormal talep, seçim sürecindeki izlenen ekonomik politikalar ve buna bağlı alınan kararların etkileri mevcut pazarlarımızda hem iş hem müşteri kayıplarına neden olmuştur. Uzak Doğu başta olmak üzere Bangladeş, Pakistan, Hindistan gibi ülkeler iş gücü avantajıyla bizim geçmişte mevcut olan rekabetçi avantajlarımızı elimizden almış ve pandeminin hemen sonrasında elde etmiş olduğumuz pazarlarımızdan kazanımlarımızı da geri kaybetmemize neden olmuştur. Döviz kurlarının da uzun süre baskılanmış bir şekilde devam ettirilmesi ve en son gelinen noktada da belirli bir disiplin içinde normal haline bırakılması maalesef geç kalınmış bir senaryoyu oluşturmakta ve bizlerin dünya pazarındaki rekabet şansını azaltmış ve hatta sürdürülebilir rekabet şansımızı da zora sokmuştur.
EKİM ALANLARINDA DARALMA
Türkiye’nin her yıl yaklaşık olarak 1 milyon ton ve üzerinde ithal pamuk kullandığını biliyoruz. 2022-2023 pamuk hasat döneminde de yerli pamuk üretimimizin 1 milyon 50 bin ton civarında olduğunu ve bununla beraber toplamda 2 milyon 100 bin ton civarında bir pamuk hacmine ulaştığımızı fakat tüketimin de 1 milyon 900 bin tonlardan 1 milyon 500 bin tonlara gerilediğini söyleyebiliriz. Bu durum ve talepteki bu darlık gerek fiyatları olumsuz etkilerken gerekse önümüzdeki sezona belli bir devirle girmemize ve doğal olarak arz tarafında bir fazlalık görmemize neden olacaktır. 2023-2024 üretim yılı içinde pamukta 570 bin hektarlardan 450 bin hektarlara takribi yüzde 20-25 civarı Türkiye genelinde ortalama bir alan daralması söz konusu olacağını söyleyebiliriz. Verim konusunda da şu an bir şey söylemek için erken olduğunu düşünüyoruz.
EN AZ 5 YILLIK DESTEK
Türkiye’de pamuk üretiminin sürdürülebilir ve üretilebilir olmasının, olmazsa olmazlarından bazıları şunlardır; Üretim planlaması, üretim maliyetleri, girdi optimizasyonu, devlet desteklemeleri, bu desteklemeler en az beş yıllık olmalı ve o yılki üretim maliyetleri hesaplanarak yapılmalıdır. Başka türlü pamuk üretiminin devam edebilmesini maalesef çok zor olduğuna inanıyoruz. Önümüzdeki yılın üretici için geçtiğimiz yıldan çok daha iyi olmasını ve çok daha verimli ve bereketli bir sezon geçirmesini canı gönülden temenni ediyorum”
Sayfa başına git