Atatürk’ü yeterince tanıyor muyuz?

Bu soruyu samimi biçimde kendi kendimize soralım:

Atatürk’ü yeterince tanıyor muyiz?

İlk başta bu soruya ne yanıt vereceğinizi şaşırabilirsiniz.

Hatta tanıyor olduğunuzu da sanabilirsiniz.

Ancak şundan emin olun, ciddi kaynaklar üzerinden azıcık araştırma yapacak olsanız bu sanınız buhar olacak ve kesin olarak onu tanımadığınızı anlayacaksınız.

Bu neredeyse “84 milyon vatan evladı” için böyledir…Atatürk’ü bu ulus çok seviyor, ama ne yazık ki yeterince tanımıyor. Bunun kanıtını şu soruyu kendinize sorsanız vereceğiniz yanıttan da anlayabilirsiniz:

Eğer yeterince tanıyor olsaydık, ülke ve toplum olarak bugünkü gelişmişlik düzeyinde kalır mıydık? Her halde dünyanın en çağdaş, en varlıklı, birlik ve bütünlük duygusunu kesin olarak kanıksamış ve geleceğin inşasında da yurt bireyleri olarak birbirimizle kaynaşmış bir kütle olurduk.

Evet, itiraf edelim, Atatürk’ü yeterince tanımıyoruz.

Yalnız tanımamak değil, anlamıyor ve hissedemiyoruz da.

Yalnızca sanki toplumsal genlerimizden gelen geçmişe dayanan bir sevgi halesi bizi sarıyor ve bu sevgi dalgaları bir yerlere götürüyor.

Bu da anlamlı, takdir edilecek bir şey, kabul.

Oysa Atatürk kendisinin tanınmasını ister. Yalnız tanınmakla da sınırlı kalmaz, anlaşılmasını ve duyumsanmasını, yani hissedilmesini ister.

Hani bir konuşmasında; “Beni görmek demek behemahal yüzümü görmek demek değildir. Benim duygularımı ve düşüncelerimi anlıyor ve hissediyorsanız, bu kafidir!” demişti ya…

Demek ki onu görmek; ya da onun biçimsel özelliklerine odaklanmak, onu tanımak, anlamak ve hissetmek için yeterli olmuyor…

***

Değerli dostlarım; bu eleştiriyi sonuna kadar kendi kendimize yapmalıyız.

Bir yerlerden başlayacaksak eğer geleceğimizin aydınlık inşaasına, başlayacağımız nokta, kendi kendimizi öz eleştiriden geçirmek olmalıdır. Yanlışlarımızı görürsek, onları düzeltmek için de yeni fırsatlar ele geçirebiliriz.

***

Bir örnekle konumuzu tamamlayalım:

Atatürk yalnız bir devlet adamı ve komutan değil, aynı zamanda kitap yazan bir yazar ve düşünürdür.

Hep söylüyorum, on dört kitabı var Atatürk’ün.

Bu on dört kitabın en önemlisi, hiç kuşkusuz büyük Nutuk’tur. Bir gün, büyük Nutuk’u enine boyuna masaya yatıralım ve onun nasıl okunması gerektiği konusunu irdeleyelim, tamam.

***

Ancak konumuz şimdi tanımak, anlamak ve onu tamamlamakta nereden başlayacağımızla ilgili.

Bu on dört kitabı kimler tam olarak biliyor ve hangimiz bunları okuduk.

Eğri oturup doğru konuşalım, buna bizi tatmin edebilecek yanıtlar verebilir miyiz?

Hayır.

Ve o zaman şu soruyu da soralım kendi kendimize:

O, 57 yıllık yaşamı içinde değişik konularda on dört kitap yazsın ve bu ulusun çocukları bu kitapları okumasın. Sonra da onu iyi anladığından, onu derinden hissettiğinden ve onun devrimini tamamlayacağından söz etsin.

Bu mantıklı geliyor mu size?

İşte bu özeleştiri, bizi doğru olan şeylere götürecek, emin olun bundan.

Hadi; var mısınız, onu daha iyi tanımak için önce yazdıklarından işe başlayalım.

Sonra da onun hakkında yazılanlara yönelelim.

O gün geldiğinde şu soruya odaklanacağınızdan da eminim:

Atatürk, dünyanın en büyük tarihsel kişilkilerinden birisi olduğu halde, hakkında en az onun hayatını ele alan kitap yazılmıştır.

Ve yazanların önemli bir kısmı da yabancılardır.

Ne acı, evet ne acı değil mi?