Seçimler yaklaşırken, üzerinde en çok durulan konulardan biri emeklilerin oy tercihleri. Toplam seçmenin dörtte birini oluşturan emekliler ne yapacak? Emekli, zamları yeterli mi? Emeklilikte yaşa takılanların yeni düzenleme ile tercihleri değişir mi?
Maaş zamları, hayat pahalılığı ve işsizlik çok önemli konulardır elbette. Ve şüphesiz seçmen tercihlerini belli ölçüde etkilerler. Ancak tek başına bunlara bakarak seçmenlerin kitleler halinde oy tercihlerini değiştirmelerini beklemek gerçekçi olmaz.
Seçmen davranışları ve oy tercihleri konusunda yapılan mantıksal genellemeler çoğu zaman gerçeğe uymaz. Çünkü pek çok sosyal olay gibi seçmen tercihleri de tarihseldir. Belli bir dönemde seçmen tercihlerini etkileyen değişkenler başka bir dönemde hiç etkili olmayabilir.
Yetmişli yıllarda Ecevit’in “toprak işleyenin, su kullananın” sloganı şimdi hiçbir işe yaramaz. Yine Demirel’in “ne verirlerse beş fazlasını vereceğim” vaadi de öyle. Hatırlayalım Köykent Projesinin ilk hayata geçirildiği köyde Ecevit’e sanırım yüzde bir oy çıkmıştı.
Yıllar önce İzmir Sosyal Demokrasi Derneği tarafından düzenlenen bir panelde konuşmacılardan biri de bendim. Yine seçim öncesi bir dönemdi. İzmir Milletvekili ve şimdi CHP Genel Sekreteri olan Selin Sayek Böke ile aramızda bir tartışma geçmişti.
Ben kutuplaşma ve kimlik siyasetinin ağır bastığı koşullarda, seçim vaatlerinin seçmen tercihlerini değiştirmede çok etkili olmayacağını anlatmaya çalışmıştım. Selin Hanım buna itiraz etti. Aile sigortası ve bayramlarda emeklilere ikramiye vaadinin işe yaradığını, sokaklarda emeklilerden bu yönde tepkiler aldığını söylemişti.
Bunun üzerine ben özetle şu görüşü dile getirdim. Sizin İzmir sokaklarında karşılaştığınız emeklilerin ezici çoğunluğu zaten CHP seçmeni. O vaatler olmasa da CHP’ye oy verecek olanlar. Eğer bu vaatler eşliğinde Kütahya, Rize, Erzurum, Konya ve Diyarbakır sokaklarında gezerken de benzer memnuniyeti alıyorsanız, o zaman bu iddia doğrulanmış olur.
Nitekim seçim sonuçlarının haritası o zaman da değişmemişti.
Ancak şimdi geçen seçimlerden biraz daha farklı aşamadayız. Ekonomi eskisiyle kıyaslanamayacak ölçüde can yakıyor ve CHP’ye oy vermek istemeyen ama Erdoğan’ı terk etmeyi düşünen seçmen için seçenekler var.
Hayat pahalılığı ve yoksullaşmanın iktidara çok büyük kopuşlar şeklinde olmasa da oy kaybettirdiği bir gerçek. Bunun farkında olan Saray, elindeki tüm kozları oynuyor. Asgari ücret ve emeklilikte yaşa takılanlar konusundaki adımlar bunlar arasında en önemlileri belki de.
Nitekim güvenilir kamuoyu araştırmalarında bu hamlelerden sonra iktidarın birkaç puan yükseldiğini göstermektedir.
Artan hayat pahalılığı karşısında büyük bir yoksulluğa düşen emeklilerin tercihleri önemlidir. Ancak bunu, EYT’lilere emeklilik hakkı verdiği için bunların çoğu İktidara oy verir şeklinde yorumlamak da, enflasyonun çok altında bir maaş zammı ile iyice yoksullaşan emekliler de muhalefete oy verir şeklinde düşünmek doğru olmaz…
Sayfa başına git