Kaybediyoruz…

Başlık seçimle ilgili değil. Şimdi herkes 24 Haziran’da ortaya çıkacak parlamentoyu konuşuyor. İttifakların İzmir’deki listelerinden memnun olmadığımı bulunduğum her ortamda söyledim, buraya da yazayım. Bu listelerle mutlu olmak bir İzmirli olarak mümkün değil.  O nedenle bugün de 24 Haziran siyaseti yazmayacağım…

Ama şimdi çok daha büyük siyasi bir konuya dikkat çekmek istiyorum: Kaybettiğimiz tarım toprağı, 87 ülkenin yüzölçümünden daha büyük!

Türkiye’nin 1990 yılında 29 milyon hektar olan tarıma elverişli alanı 2017’de 24 milyon hektara, 19 milyon olan ekili alanların büyüklüğü de 16 milyon hektara geriledi. Dünyada kaybettiğimiz toplam tarım alanından daha küçük yüzölçümüne sahip 87 ülke var. Tarım topraklarımızın yüzde 59’u ise ağır erozyon tehdidi altında.

Her ne kadar kentleşme oranı artsa da Türkiye’de hâlâ nüfusun üçte biri tarım kaynaklarından geçiniyor, çalışan her 4 kişiden 1’i de tarımla ilgileniyor. Tarımsal üretimden elde edilen gelir ise son verilere göre 62 milyar dolar. Tarım sektörü 21 milyar dolarla ihracatın yüzde 13,5’ini oluşturuyor.

Ancak ekili alandaki düşüş, bunun sonucunda tarımsal nüfustaki gerileme, tarım topraklarına yönelik erozyon tehdidi, bu alanda acil önlemlerin alınması gerektiğini gösteriyor. Türkiye’nin 1990 yılında 29 milyon hektar olan tarıma elverişli alanı 2017’de 24 milyon hektara gerilerken, yine aynı yıl 19 milyon olan ekili alanların büyüklüğü 16 milyon hektara geriledi. Dünyada kaybettiğimiz toplam tarım alanından daha küçük yüzölçümüne sahip 87 ülke var. Tarım topraklarımızın yüzde 59’u ise ağır erozyon tehdidi altında.

Yapılacak birinci iş, birinci sınıf sulamaya uygun tarım arazilerinin imara açılmasının engellenmesidir. Bu verimli arazilerin üzerine sanayi tesisi ve konut yapılmaması gerekiyor. Ayrıca yine birçok arazi, turizm, madencilik ve ulaştırma için heba ediliyor. Ülkemizin yararı için bu konuda önlemler alınması gerekiyor…

Türkiye tarımında 32,5 milyon parsel ve 3,2 milyon işletme bulunuyor; ortalama işletme büyüklüğü ise 61 dekar, işletmelerdeki ortalama parsel sayısı yaklaşık 10 düzeyinde. Bu da parsel büyüklüğünün ortalama 6 dekar düzeyinde olduğunu gösteriyor. Türkiye’den çok daha küçük yüzölçümüne sahip ancak tarımsal verimin daha yüksek olduğu İngiltere’de parsel büyüklüğü 538, Fransa’da 521, Almanya’da 457 ve İspanya’da 240 dekar düzeyinde. Bu rakam gerçek bir tarım devi olan ABD’de ise bin 818 dekarı geçiyor.

Tarımsal arazilerin çok parçalı ve dağınık yapısı üretim maliyetlerini artırıyor. Çiftçinin kazancını düşürdüğü gibi tüketici fiyatlarını olumsuz etkileyerek enflasyon üzerinde olumsuz etki yapıyor.

Çözüm önerileri…

Bugün yanlış sulama ve bilinçsiz gübreleme nedeniyle Konya ve Iğdır ovaları çoraklaştı. Bir başka önemli sorun da Türkiye’de büyük tarımsal altyapı projelerinin devreye girmesiyle sulu tarıma açılan büyük arazilerin, bilgi ve bilinç yetersizliğinden kaynaklanan aşırı sulamayla tuzlanarak verimsiz hale gelişi…

Sorunun çözümü için ilgili özel sektör kuruluşları, üniversiteler ve yayın kuruluşları ile beraber yaygın bir çiftçi eğitimi hedeflenerek, arazide uygulamalı ve kontrollü eğitim verilmeli. Tarım danışmanlığı sistemi teşvik edilmeli, TRT-Tarım kanalı yeniden kurularak üniversite-bakanlık-üretici iş birliği geliştirilmeli. Gençleri tarım ekonomisine çekmek ve geçinemedikleri için şehirlere göçünü önlemek amacıyla, maddi destek, hibe ve teşvik sağlanmalı…

Bugüne kadar yaklaşık 4 milyon hektar alanda arazi toplulaştırması tamamlanabildi. Hem dünyadaki hem de ülkemizdeki örnekler arazi toplulaştırmasının tarımsal yapının iyileştirilmesindeki ve verimliliği artırıcı tedbirlerin alınmasındaki önemli rolünü gösteriyor…