On gün önce bu köşede…
Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimlerine…
Eğer tam zamanında yapılırsa…
İki yıldan az zaman kaldığını hatırlatmış…
Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın aday olduğunu…
En kararlı biçimde…
MHP Lideri Bahçeli’nin seslendirdiğini dile getirmiştik…
O günden beri…
Sayın Erdoğan’ın yeniden aday olup olamayacağı…
Kamuoyunda daha sık tartışılır hale geldi…
(Dikkat ederseniz, Cumhurbaşkanı şahsen bu tartışmalara girmiyor…)
Oysa…
Açık ve net bir “anayasa maddesi” var…
O maddenin numarası “101” ve diyor ki:
“Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır… Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir…” (Erdoğan ilk kez 2014'te seçilmişti… 2018’de bir kez daha seçildi… Böylece iki defa seçilmiş oldu; yazılı kurallara göre yeniden seçilemez…)
Ancaaak…
Anayasamızın 116'ncı maddesi bu kurala bir istisna (ayrıklık) getiriyor…
O da şu:
“Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir…” (Bu ne demek? Şu demek: Olası bir erken seçimde Sayın Erdoğan, yeniden Cumhurbaşkanı adayı olabilir!)
Açık ve net…
Yine de bu konudaki tartışmalar bitmiyor…
İki gün önce…
TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop…
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın…
Yeniden aday olup olamayacağı konusundaki bir soruya…
“İki Ahmet” örneği üstünden cevap verdi…
Ve tartışmaları kendince noktalarken şunları söyledi:
“O konuyla ilgili hiçbir tereddüt yok… Net olarak ifade edeyim... Önceki sistemin cumhurbaşkanı ile yeni sistemin cumhurbaşkanı, kavram olarak sadece adaş… Kavramın içeriği, yetkileri bakımından tamamen farklı… İki tane Ahmet diye arkadaşımız olsa, Ahmet diye ikisini aynı kişi saymayız... Aynen onun gibi... Parlamenter sistemde kastettiğimiz cumhurbaşkanı sembolik bazı etkilere sahip cumhurbaşkanıydı... Bu yeni sistemde kastettiğimiz kişi, önceki sisteme göre cumhurbaşkanı artı başbakan artı bakanlar demektir... O farklı bir cumhurbaşkanı bu farklı bir cumhurbaşkanı… Bu sadece isim benzerliğinden kaynaklı bir tartışma…”
***
Ne anladık?
Şunu anladık…
“Aynı Ahmet’ten iki tane olmuyor!”
Dolayısıyla…
Bu da gösteriyor ki:
“Sayın Erdoğan, yeniden Cumhurbaşkanı adayı olabilir…”
***
İyi de…
Bu güzel ülkede…
Zaten hayatımızı allak bullak eden Pandemi’nin yanısıra…
İşsizlik gibi, pahalılık gibi, enflasyon gibi sıkıntılar varken…
Meşruiyet (yasaya, töreye uygunluk) tartışmalarının başlatılması…
Ya da tartışmaya açılması…
Biraz garip olmuyor mu?
***
“İki Ahmet” örneği ile başlayan siyasi gelişmeleri…
CHP’ye yarım asır ömrünü verirken…
Belediye Başkanı, İl Başkanı, Milletvekilli ve Genel Sekreter Yardımcılığı görevlerini onurla üstlenen hukukçu Bülent Baratalı ağabeyime, “Bundan sonra neler yaşanır” diye sordum…
İşte, “Bir Bilen” yorumu:
Sayın TBMM Başkanı Şentop, “İki Ahmet”ten söz ediyor… Evet, aslında “İki Ahmet” var ama 2017 Referandumu ile kabul edilen yeni Anayasa’daki Ahmet’ler; seçilme, yetki, görev ve sorumluluklar açısından farklı… Ancak, Ahmetler’in üst üste iki kez seçilebilme konusu iki anayasada da aynı… Mevcut Anayasa’nın 101’inci maddesinin ikinci fıkrasının emredici hükmü, kesin hüküm şeklinde düzenlenmiştir ve yoruma kapalı bir metindir… Sayın Cumhurbaşkanı iki kez üst üste seçilmiştir ve 2023 itibarıyla görevi sona erecektir… Tek istisna şu olur: Sayın Cumhurbaşkanı (şu anki) dönemini tamamlamadan Meclis’le yapılacak bir istişare ile “erken seçim” kararı alırsa, işte bu durumda üçüncü kez aday olma hakkını elde eder… 2017 referandumda yapılan değişiklik sonucu yeni sistem için de (şimdiki sistem / cumhurbaşkanlığı hükümet biçimi) mutlaka “Cumhurbaşkanı iki kez seçilebilir” hükmü konmalıydı… Bu eksiklik ne yazık ki, tartışmaları da beraberinde getiriyor…
Yukarda sözünü ettiğimiz durumu aydınlatmak adına…
Anayasa’ya “geçici bir madde” konmadığı için…
(O geçici madde konsaydı ve “İlk seçimde seçilecek cumhurbaşkanı birinci kez seçilmiş olur” deselerdi, Erdoğan aday olabilirdi…
Belki de…
O geçici maddeyi koymak…
İktidar ve muhalefet dahil…
Kimselerin aklına gelmediği (ya da unutulduğu) için…
İster istemez…
Sayın Meclis Başkanı Şentop’un…
Sayın Cumhurbaşkanının yeniden aday olması konusundaki…
Emredici hükme karşı yaptığı “İki Ahmet”li yorum…
Doğru kabul edilemez…
Üstelik, böylesi bir yorum, korkarım ki…
Şimdiden meşruiyet tartışması yaratır…
***
Küçük ama, önemli bir ayrıntı daha…
Meclis kendini fesh ederek “erken” seçim kararı alabilir…
***
Bitiriyoruz…
Bir tarafta Anayasa’nın 101’nci maddesi…
Diğer yanda…
Siyasetçi ve hukukçu Prof. Dr. Mustafa Şentop’un…
“İki Ahmet”li yorumu…
Zamanında unutulan bir “geçici madde” nedeniyle…
Bugün…
Mevcut Anayasa’da “açık adresi” olmasına karşın…
Cumhurbaşkanının “kaç kez” aday olacağını tartışıyoruz…
Ne ilginç di’mi?
Nokta…
Sonsöz: “Her şey, neye layıksa ona dönüşür… / Hz. Mevlana…”
Sayfa başına git