Seçmenin sürprizi!

Bu seçim sonuçları hakkında söylenecek söz çok tabii. Ama bu seçimden zaferle çıkan CHP yöneticilerinin bile beklemediği bu sonuçların anlamı nedir?

Daha önce de not ettiğimiz gibi İzmir’den bile endişe duyan Özgür Özel, sürekli bu şehirde mitingler yapmıştı. Fark kapanıyor ve makas daralıyor gibi araştırma sonuçlarına inanarak telaşlı çalışmalar yapıyordu CHP yöneticileri.

İzmir’de genel olarak sürpriz çıkmadı. Ancak çok heyecansız bir seçim kampanyası yaşanıyordu ve Özgür Özel ilçelerde seçmen toplamakta zorlanıyordu. Ancak seçmenin motivasyonu CHP’ye yönelmekten ziyade, AKP ve Erdoğan’a tepki göstermek oldu. Bunu ya sandığa gitmeyerek yaptı ya da karşısında olan CHP’ye oy vererek.

İstanbul’da kurulan seçmen ittifakı, ülkenin bazı bölgelerinde adaylardan bağımsız olarak gerçekleşti. CHP adaylarının bir çoğu AKP, MHP, İYİ Parti ve DEM seçmeninden destek aldı. Bu geçici bir destek mi kalıcılaşır mı, onu kentleri yönetme biçimi etkileyecektir.

Kutuplaşmanın giderek katılaştığı iki binli yıllardan itibaren partiler arasındaki oy geçişleri sınırlı kalıyordu. Daha sonra bu duruma çare olarak partiler arası ittifak denendi. Böylece oy geçişleri yine ittifak içinde tutuldu.

Ancak bir süredir İmamoğlu’nun ısrar ettiği İstanbul ittifakı, farklı eğilimlerdeki seçmenleri bir araya getirebiliyordu. AKP’li ve MHP’li seçmeni bile CHP’ye oy vermeye ikna eden bu modelin önemi, Saray iktidarının sonunu hazırlamakla sınırlı değildi. Aynı zamanda seçmen kitleleri arasındaki soğukluk ve mesafeliliği azaltıcı bir etki de yaptır.

CHP’nin beklemediği bu zafer, aynı zamanda büyük bir riski de taşımakta... Çünkü bu zafer sarhoşluğuna yol açarsa ve biraz özensiz bir şekilde seçilen adaylar başarısız olursa, bu seçimde CHP’ye yönelen seçmen orada kalıcı olmaz.

1989 yerel seçimlerinde de SHP, Türkiye’nin her bölgesinde birinci parti olmuştu. Koşullar farklı ama yine de hatırlamak lazım. O seçimden sonra SHP belediyelerin büyük çoğunluğunu kaybetmişti.

Nitelikli siyasetçi üretmekte zorlanan partilerin atadıkları adayların birçoğunun kent, yani toplum yönetme kapasitesinin yetersiz olduğu malum. Dolayısıyla ayırt edici bir kent yönetme politikası olmayan partilerin adayları genellikle kişisel tercihlerine göre bunu gerçekleştirmektedirler. Bu ciddi bir risktir.

Bu seçimde yerel yöneticileri seçtiğimiz halde, genel seçim gibi tercih yaptı seçmen. Kente yönelik hizmetlerden çok, genel olarak partiler terazide idi. Dolayısıyla kenti yöneten partiler de toplum yönettiklerini unutmamalıdır.

CHP’yi uzun yıllar sonra birinci yapan seçmenlerin parti değiştirmeleri çok değerli bir sonuçtur. Bunu iyi değerlendirmenin yolu yerel yönetimlerden geçiyor. İstanbul ve Ankara örnekleri rehber olmalı.