Atatürk’e yönelik İzmir Suikastı planı ortaya çıkınca, suikastçıların yargılanmaları, kendisinin Çeşme’de kalıp, gelişmeleri takip ettiği biliniyor. 1926 yılında 30 Haziran ile 8 Temmuz arasında Çeşme/Ilıca’da kalıp hem dinlenmiş hem de mahkeme heyeti ile görüşmeler yapmıştır.
30 Haziran 1926 tarihinde İzmir’den Çeşme’ye hareket ettiğinde Urla’ya uğrar. O tarihte sadece 5 yaşında olan Florina mübadili Necati Cumalı, Atatürk ile ilk karşılaşmasını büyük bir heyecan ile anlatır.
Ilıca’ya varmadan önce Atatürk’ün yolu Germiyan Köylüleri tarafından kesilir. Urla Çeşme yolundaki Merdivenli Kuyu mevkiine çıkan Germiyanlılar büyük bir heyecan ile Kurtuluş Savaşı liderini karşılamaya hazırlanırlar.
Önceden hazırlıklar yapılır. Yolun bir tarafında kadınlar diğer tarafında ise erkekler toplanır. Köyün önde gelenleri kadınlara talimat verirler. Nasıl alkışlanacak nasıl tezahürat yapılacak hepsi konuşulur.
Kâhyalar/sürü sahipleri koyun getirir Atatürk için adak etmek üzere. Derken ileride bir araba görülür. Araba yaklaşınca tam koyun kesilecek ama görülür ki, bu Atatürk değil İnönü’dür. Daha doğrusu İnönü uyarır, Atatürk arkada diye. O yoluna devam eder.
Biraz sonra nihayet Atatürk’ü taşıyan araba gelir. Köylüler büyük bir heyecanla yolu keserler ve tabi ardından da kurbanları keserler.
Bu heyecan dalgası içinde önce bir hayal kırıklığı yaşanır. Resim yok, fotoğraf yok. Atatürk öyle büyük bir isim ki, kendisini görünce bununla uyuşturamaz köylüler kafalarındaki Atatürk ile. Dev gibi bir adam beklerler. Sapsarı saçları vardır ve kırmızı da bir yüz.
Ancak konuşmaya başladığında işin rengi değişir. Atatürk’ün karizması kendini hemen hissettirir. “Hanımefendiler, beyefendiler gazanız mübarek olsun…” Bu giriş cümlesi. Çok basit gibi gözüküyor ama Prof. Dr. Halil İnalcık’ın gözyaşı dökerek yaptığı bir konuşmayı hatırlarım. “Bu topraklar, bu dağlar, bu ağaçlar, çiçekler ve kuşlar, 700 yıldır ilk defa Türk Milleti diye insanlara hitap edildiğine tanık oluyordu. Yüzyıllardır yöneticiler insanlara tebaam ya da kullarım size buyruğumdur demişti hep.”
Merdivenli Kuyu’da da Germiyanlılar ilk defa kendilerine “hanımefendiler ve beyefendiler” diye hitap edilmesine tanık oluyorlardı. Hem de Kurtuluş Savaşı Komutanı ve Cumhuriyetin kurucusu tarafından.
Suikast planı nedeniyle oldukça gergin olmasına rağmen hem Urla’da hem Germiyan’da oldukça soğukkanlı ve Cumhuriyet Devriminin önemini hatırlatan sözler söyler.
Germiyanlılardan biri, “Paşam, Adaları da alsaydık keşke” der. 1922 Atatürk büyük bir sakinlikle ve ömrü cephelerde geçmiş bir asker olmasına rağmen, şu karşılığı verir: “Çok kan aktı. Biz vatanımızı kurtardık.”
Atatürk’ün Urla buluşması ve ılıca günleri kitaplarda ve bazı makalelerde yer alır. Çeşmeliler ile ilk temasının Merdivenli Kuyu’da olduğunu not edelim istedik hem de mesajları ile...
Sayfa başına git