Dünya Su Günü'nde haberler iyi değil!

Maalesef dünyadaki tatlı su ekosistemleri giderek daha tuzlu hale geliyor. Ve 2 milyar insan halen doğrudan tatlı suya ulaşamıyor…

İklim krizi ve dünyanın birçok bölgesinde kuraklığın sıklığı ve süresinin artmasıyla birlikte sorun daha da kötüleşiyor. Bu önemli bir endişe. Neden? Çünkü tatlı su kaynaklarının mevcudiyeti önümüzdeki 50 yıl içinde insanlık için kritik bir faktör haline gelecek.

Vahşi sulama, petrol çıkarma, madencilik ve yolların buzunu çözme gibi insan kaynaklı birçok faktör tatlı suyun tuzlanmasına katkıda bulunuyor.

Tuzlar su yollarına karışırken kötü haberler hiçbir zaman tek başına gelmediğinden, tuzlara genellikle toksikolojik etkileri büyük ölçüde bilinmeyen diğer kirleticilerden oluşan zehirli bir kokteyl de eşlik ediyor.

Peki bir şeyler yapılmıyor mu, elbette yapılıyor:

Dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları, artan tuzlanmanın sudaki biyolojik çeşitlilik ve besin ağları üzerindeki ekolojik etkilerini anlamak için birlikte çalışıyor. Bilim insanlarının nihai hedefi: Sudaki yaşamın korunması için su kalitesi toksisite eşik değerlerinin yeterliliğinin incelenmesi.

Geçen ay (Şubat) yayımlanan LimnologyandOceanographyLetters dergisinin tatlı su tuzlanmasıyla ilgili özel sayısında okuduklarım uyku kaçırıcı türden.

Bilim insanlarının yol göstericisi olan zooplanktonlar, sudaki besin ağlarında ekolojik açıdan kritik bir grup ve hassas ekolojik toleransları nedeniyle sıklıkla çevresel değişimi tespit etmek için gösterge olarak kullanılıyorlar.

Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki su kalitesi yönergeleri (standartlar), tatlı su zooplanktonunu yeterince korumamaktadır, bu da zooplanktonun beslendiği alg bolluğunda artışa yol açabilir. Tatlı suyun tuzlanması sistematik olarak tüm bölgelerde zooplankton bolluğu ve çeşitliliğinin kaybına yol açıyor.

Sudaki yaşamın korunmasına yönelik su kalitesi kuralları genellikle tek bir tür üzerinde yapılan laboratuvar testleri (toksikolojik testler olarak adlandırılır) kullanılarak oluşturuluyor.

Şişelenmiş Su Endüstrisi

Dünya Su Günü denildiğinde önemli bir tartışma konusu da “Şişelenmiş su endüstrisinin dünyanın sürdürülebilir kalkınma hedeflerini sekteye uğratabilecek olması”

Kabul edelim ki; küresel şişelenmiş su satışlarının artması, karada ve okyanuslarda plastik kirliliğine katkıda bulunuyor.

En son BM raporu, küresel şişelenmiş su pazarının yıllık satışlarının bu on yılda dünya çapında ikiye katlanarak 500 milyar ABD dolarına çıkmasının beklendiğini ortaya koydu. Bu, suyun tükendiği bölgelerde stresi artırabilirken karada ve okyanuslarda plastik kirliliğine de katkıda bulunabilir.

Dünya çapında gıda kategorisinde diğerlerinden daha hızlı büyüyen şişelenmiş su pazarı, tüm satışların yüzde 60'ını Asya-Pasifik, Afrika ve Latin Amerika ve Karayip bölgelerinin oluşturduğu Küresel Güney'deki en büyük pazardır.

Ancak hiçbir bölge, Sürdürülebilir Dünya 2030 hedeflerinden biri olan güvenli su hizmetlerine evrensel erişim sağlama yolunda ilerlemiyor.  Aslında endüstrinin en büyük etkisi, ulusların sakinlerine uygun fiyatlı içme suyuna adil erişim sağlama hedeflerinin ilerlemesini engelleme potansiyeli gibi görünüyor.

Küresel Kuzey'de şişelenmiş suyun genellikle musluk suyundan daha sağlıklı ve lezzetli olduğu algılanıyor. Bu nedenle bir zorunluluktan ziyade lüks bir üründür. Bu arada, Küresel Güney'de, şişelenmiş su pazarlarını yönlendiren şey, güvenilir kamu su temini ve su yönetimi altyapısının yokluğu veya yokluğudur.

Başta Asya Pasifik olmak üzere pek çok düşük ve orta gelirli ülkede, şişelenmiş su tüketimindeki artış, hükümetlerin onlarca yıldır güvenli kamu su sistemlerine yönelik taahhütlerini yerine getirmedeki başarısızlığının temsili göstergesi olarak görülebilir.

Bazı ülkelerde artan şişelenmiş su tüketimi, hükümetlerin onlarca yıldır güvenli kamu su sistemlerine yönelik taahhütlerini yerine getirmedeki başarısızlığının temsili göstergesi olarak görülebilir.

Bu, güvenilir su hizmetlerine erişimi olmayan milyarlarca insan ile suyu lüks olarak kullanan diğerleri arasındaki küresel eşitsizliği daha da artırıyor.

2016 yılında, dünya çapında güvenli bir içme suyu tedariği sağlamak için gereken yıllık finansmanın 114 milyar ABD dolarına mal olduğu tahmin ediliyordu; bu, günümüzün kabaca 270 milyar ABD doları tutarındaki küresel yıllık şişelenmiş su satışının yarısından azına tekabül ediyor.

Şişelenmiş su pazarı büyüdükçe, sektörü ve su kalitesi standartlarını düzenleyen mevzuatın güçlendirilmesi her zamankinden daha önemli hale geldi. Bu tür mevzuat, birkaçını saymak gerekirse, şişelenmiş su kalite kontrolünü, yer altı suyunun kullanımını, arazi kullanımını, plastik atık yönetimini, karbon emisyonlarını, finans ve şeffaflık yükümlülüklerini etkileyebilir.

Suda işler pek de iyi gitmiyor gördüğünüz gibi

Her şeye rağmen Dünya Su Günü kutlu olsun!